Wina off-dry, czyli czym jest wino półwytrawne?
Od wielu, wielu lat w Polsce dużą popularnością cieszą się wina półwytrawne, czyli takie w których pozostał jeszcze cukier. W winach wytrawnych, cukier resztkowy jest na bardzo małym poziomie, został on praktycznie w całości skonsumowany przez drożdże. Wytrawność w winie ma swoją techniczną definicję: wina z mniej niż 10 gramami cukru resztkowego na litr są uważane za „wytrawne”, te, które mają więcej niż 30 gramów na litr, są nazywane winami słodkimi, a wszystko, co mieści się pomiędzy, jest uważane za wino niewytrawne lub półwytrawne.
Mówienie o słodyczy w winie może być skomplikowaną sprawą. Nawet jeśli mogłoby się wydawać, że wszystkie wina, które są technicznie wytrawne, smakują wytrawnie lub wszystkie wina z ponad 10 grami cukru resztkowego na litr mają przynajmniej wyczuwalną słodycz, nie zawsze tak jest. Wino może być technicznie wytrawne, ale smaki wydają się dojrzałe, a nawet trochę słodkie. Część pijących wino uważa, że prawdziwe wina to tylko te wytrawne lub słodkie, wzmacniane typu porto. Świadczy to o braku wiedzy w podstawowych zasadach koncepcji łączenia potraw z winami (wine & food pairing). Resztka cukru w winach półwytrawnych doskonale pasuje do pikantnych, palących język potraw kuchni hinduskiej, chińskiej czy tajskiej. Cukier łagodzi palący efekt orientalnych przypraw. Również pasztety wspaniale komponują się z winami półwytrawnymi, treściwy i bogaty pasztet łączony jest z treściwym winem. Słodycz w winach półwytrawnych jest również ekscytująca, gdy jest równoważona odrobiną soli czego przykładem jest solony karmel. Wina półwytrawne są odpowiednim kompanem do potraw zawierających wysoki poziom soli np. pieczeń wieprzowa, smalec ze skwarkami. Doskonale będą się łączyły z potrawami wędzonymi takimi jak oscypek, wędzone ryby, szynka parmeńska oraz z serami dojrzewającymi o słodko-pikantnym smaku.
Słodycz w winie wynika z koncentracji naturalnych cukrów znajdujących się w winogronach poprzez zatrzymanie procesu fermentacji, zanim wszystkie te naturalne związku cukrów zostaną przekształcone w alkohol, pozostawiając tak zwany cukier resztkowy (RS). Skutkuje to niższym poziomem alkoholu win półwytrawnych, standardem jest wino o mocy 8%-10%. Koncentracja cukru w gronach następuje w wyniku późnego zbioru winogron, dehydracji części wody z gron poprzez suszenie ich na słomianych matach. W przypadku tanich, przemysłowych win, ten etap jest całkowicie pomijany – tutaj wystarczy dodanie cukru do wina bazowego i wino półwytrawne jest już gotowe. Oczywiście jakość tak powstałego wina jest wątpliwa i powinniśmy wystrzegać się konsumpcji.
Najpopularniejszymi odmianami winogron używanych do tworzenia win półwytrawnych są riesling, gewürztraminer, muscat i torrontés. Wina półwytrawne mają do 18 gramów cukru resztkowego na litr wina, ale odczuwanie słodyczy w ustach zależy również od poziomu kwasowości i zawartości alkoholu, a także od temperatury, w której serwujemy wina – powinny być podawane delikatnie schłodzone, aby zredukować słodycz.