Blaufränkisch – austro-węgierskie dziedzictwo (między)narodowe
O terminie Fränkisch było głośno już w średniowieczu, a imieniem tym określano kilka wysokiej jakości odmian winorośli. Sam wyraz wywodzi się z nazwy historycznego regionu Niemiec, Frankonii, która dziś znajduje się w granicach Bawarii i Turyngii. Jednym z owych fränkischów mógł być Blaufränkisch, który po raz pierwszy tak określono w roku 1862 na wystawie winiarskiej w Wiedniu – niedługo później, bo w 1875, został uznany za oficjalny, odrębny szczep. Wkrótce był wymieniany w Niemczech jako Lemberger (1877) i Limberger (koniec XIX wieku), od nazw austriackich miejscowości, skąd prowadzono eksport do Niemiec.
Według jeszcze innego przesłania – legendy wywodzącej się z węgierskiego miasta Sopron (stolica węgierskiego Kékfrankosa), leżącego na granicy z Austrią, termin Blaufränkisch wywodzi się od niebieskich banknotów, którymi za wino lepszej jakości płacili żołnierze napoleońscy stacjonujący w regionie dzisiejszego Burgenlandu.
Na Węgrzech odmiana jest obecna od roku 1890 pod nazwą Kékfrankos (dosłowne tłumaczenie). Warto wspomnieć, że mimo różnicy w terminologii, mamy do czynienia z tą samą winoroślą, co potwierdziły badania DNA. Szczep obecny jest także na terenach Chorwacji (jako Borgonja). Badania wskazały również na bliską relację powyższej odmiany z Gamay Noir, którego Kékfrankos jest rodzicem. Prawdopodobnie Blaufränkisch wywodzi się z obszaru Dalmacji, Austrii, bądź samych Węgier – dokładna lokalizacja nie jest znana.
Szczep zaistniał również w dziedzinie twórczej. Wykorzystany do wszelkich krzyżówek, przyniósł na świat takie odmiany jak: Zweigelt, André, Blauburger, Cabernet Cubin, czy Cabernet Mitos.
Grona pączkują wcześnie, ale dojrzewają późno, dlatego szczep wymaga stosunkowo ciepłego klimatu. Podatny na mączniaka i mączniaka rzekomego.
Kékfrankos porasta około 8000 hektarów Węgier, rozsiany po całym kraju, ale dominuje w regionie Kunság, Eger oraz Sopron, przy granicy z Austrią. Uważany za jedną z najlepszych czerwonych odmian w Kotlinie Panońskiej. W Austrii stanowi drugą najczęściej sadzoną czerwoną winorośl, zaraz po szczepie Zweigelt, z totalnym areałem uprawnym o powierzchni 3340 hektarów (stan na rok 2008). Większość jest uprawiana w kraju związkowym Burgenland – od północy, zachodu i południa góry zapewniają schronienie od mroźnych podmuchów wiatru, a ciepły prąd powietrza od strony Kotliny Panońskiej zapewnia idealne warunki dla czerwonego winogrona.
Szczep obecny również w Niemczech (1729 ha), Słowacji (1742 ha) i Czechach, Rumunii (891 ha), we Włoszech (127 ha), Chorwacji (880 ha), w Stanach, Kanadzie i Australii w małych ilościach.
Wino posiada niebywałą strukturę, głębię koloru, jest pikantne i charakterne. Szeroki wachlarz możliwości szczepu pozwala na tworzenie trunków specyficznych dla miejsca uprawy, jedynych w swoim rodzaju, od lekkich, świeżych i owocowych po głębokie w smaku, pieprzne, nadające się do starzenia butelki.
Food pairing
Blaufränkisch świetnie skomponuje się z austriackim i niemieckim ciężkim jedzeniem – wędzonymi kiełbasami, gulaszem, czy knedlami. Będzie dobrym uzupełnieniem kotleta, bigosu bądź naszego rodzimego barszczu. Ze względu na swoją kwasowość, doskonale sparuje z tłustymi, zimowymi potrawami odzianymi w bogate sosy.