Welschriesling – odmiana o wielu nazwach
Welschriesling – szczep niemający w zasadzie jednej nazwy – w całej Europie funkcjonują różne synonimy – w Hiszpanii Borba, w Czechach i na Słowacji Ryzlink Vlašský, na Węgrzech znany pod aliasem Olaszrizling, natomiast w Chorwacji, skąd prawdopodobnie pochodzi, Graševina.
Geneza odmiany jest owiana tajemnicą i nie do końca wiadomo gdzie sięgają jej początki. Jedna z teorii, zaproponowana przez ampelografa Ludwig von Babo, sugerowała że Welschriesling został przywieziony do niemieckiego Heidelberga z francuskiej Szampanii, gdzie funkcjonował pod nazwą Aligote, bądź Petit Meslier. Założenie to zostało jednak obalone, Welschriesling nie jest spokrewniony z wyżej wymienionymi szczepami, czego dowiodły badania DNA, nigdy też nie był uprawiany we Francji. Pewną ciekawostkę stanowi fakt, że słowa, w różnych językach dodawane do bazowej nazwy Riesling (mowa o Welsch-, Vlašský-, itd.), domniemanie oznaczają z Wołoszczyzny (region historyczny Rumunii), co miałoby nakierować na możliwe miejsce pochodzenia. Jest to jednak mocno wątpliwe – sami Rumuni określają szczep mianem Italian Riesling, z kolei Węgrzy przejęli po sąsiedzku nazwę, tłumacząc jedynie pierwszy trzon (Olasz dosłownie tłumaczy się na włoski). Korzenie winogrona są zatem bardzo niejasne, zważając na fakt, że Graševina została sprowadzona do Włoch zaledwie na początku XIX wieku. Pozostaje uznać teorię o chorwackim rodowodzie za najbardziej prawdopodobną.
Grona pączkują i dojrzewają późno, ale są wysoko wydajne, zachowują kwasowość. Winorośl najbardziej nadaje się do suchego klimatu i ciepłych gleb, ale posiada stosunkowo wysoką odporność na mróz. Jest podatna na mączniaka prawdziwego, mączniaka rzekomego i na grzyba botrytis.
Największe nasadzenia Welschrieslinga znajdują się w Chorwacji, którą pokrywa ponad 8000 hektarów tego pnącza – w zależności od regionu, wino będzie się różniło słodyczą, bogactwem, głębią i samym sposobem produkcji. Najlepsze trunki ze szczepu tworzy się na wschodzie kraju, w regionie Slavonija.
W 2009 roku Welschriesling wynosił 7,8% całkowitej uprawy austriackiej winorośli, przekładając się na 3 597 hektarów, co ciekawe jest to dwukrotnie więcej niż nasadzenia Rieslinga. Nie dziwi ta ilość – Welschriesling uważa się za najlepsze austriackie wino gatunkowe. Najwybitniejsze wina pochodzą z regionu Neusiedlersee w kraju związkowym Burgenland, gdzie zlokalizowana jest niemal połowa uprawy szczepu.
Na Węgrzech Olaszrizling jest najpopularniejszą białą winoroślą, a spotkać ją można nie tylko w dużych winnicach, ale również w prywatnych ogródkach w całym kraju. Jednak najważniejszy region to Jezioro Balaton i okolice – tam produkuje się bardzo dobre wino wytrawne i słodkie, ale najlepsze butelki pochodzą z terenów pokrytych glebą wulkaniczną – Balaton-Felvidék i Somló, na północ od jeziora. Tamtejsze olaszrizlingi charakteryzują się gorzkawym, migdałowym aromatem.
We Włoszech znajdują się nasadzenia w liczbie około 2000 hektarów, głównie w Lombardii, włoska wersja Olaszrizlinga jest lekka i rześka. Duże uprawy znajdują się też w Słowenii (2 500 hektarów), Rumunii (7 000!!! hektarów), Słowacji (3 000), w mniejszych ilościach w Serbii, Albanii, Bułgarii, Kanadzie i Hiszpanii (jedynie 8 hektarów w 2008 roku).
Welschriesling zdobył duże uznanie w Europie Środkowej i Wschodniej, gdzie sadzony jest na potęgę, a produkowane wina wyróżniają się mocą i wyrafinowaniem – w regionie owa winorośl jest traktowana poważnie i z szacunkiem. Można zresztą zauważyć pewien pozytywny trend, gdzie mieszkańcy byłych demoludów coraz dojrzalej podchodzą do kultury winiarskiej, doganiając Zachód, a niektórymi wyrobami już go wyprzedzając.
Food pairing
Dzięki wysokiej kwasowości wino perfekcyjnie komponuje się z owocami morza, czy też kuchnią azjatycką. Będzie dobrze smakowało wespół z tuńczykiem w różnych formach: stekiem, kanapką albo sałatką. Świetnie dopełni makaron z krewetkami, boczniakami i wodorostami (wodorosty nadadzą daniu rybi smak!). Wino sprawdzi się też jako składnik sosu. Z kolei Welschriesling deserowy stanowi zgranego kompana do cytrynowej bezy, cytrusowy aromat trunku doskonale dopełni tartę.