Hárslevelű

Hárslevelű – biel Budy

Hárslevelű to węgierska odmiana, pierwszy raz wspomniana w 1744 roku i  druga, obok Furmint, główna odmiana winorośli w Tokaju, jednak uprawia się ją powszechnie w całym kraju. Węgierska nazwa dosłownie oznacza liść lipy i pochodzi od kształtu liścia winorośłi. Podobieństwa między oboma szczepami wynikają głównie z tego, iż hárslevelű powstał poprzez wyodrębnienie go z furminta, jest też rodzeństwem ze starą szwajcarską odmianą Plantscher. Hárslevelű czasem nazywany jest Budai Fehér (biel Budy), z tego też powodu łatwo pomylić szczep z Ezerjó, ponieważ nosi ten sam synonim. Ciekawostkę stanowi fakt, że w przeszłości hárslevelű wykorzystywano do tworzenia odmian Kabar, Ezerfürtű i Zefír.

Grona pączkują w pełni sezonu, dojrzewają późno. Pęczki winogron są dosyć duże i luźne, ale same jagody małe – średniej wielkości, o cienkiej skórce (skórka jednak grubsza niż u furminta, więc i odporność na choroby trochę większa). Winorośl podatna na mróz, suszę i mączniaka. Najlepiej rozwija się na ciepłej, wulkanicznej glebie. Delikatnie mniej podatna na szlachetną pleśń niż furmint.

Szczep jest uprawiany na całych Węgrzech, ale szczególnie w Tokaju (około 65% całkowitego areału), w Egerze, i Somló (tutaj wina z hárslevelű są bardziej mineralne i mniej aromatyczne). Butelki z Villany, na południu kraju, są lżejsze i bardziej aromatyczne. Producenci godni polecenia to z pewnością Imre Györgykovács i Hollovar, których wina znajdą Państwo w Naszym sklepie. W 2008 roku na Węgrzech uprawiano 1612 hektarów hárslevelű.

W Austrii uprawy szczepu znajdują się w kraju związkowym Burgenland, gdzie winiarz Josef Umathum obsadził małą działkę, z planami na rozszerzenie produkcji. Winorośl została uznana w kraju za oficjalną w 2011 roku.

Hárslevelű można spotkać jeszcze na Słowacji, przy granicy z Węgrami, w Rumunii (20 hektarów), i w RPA (75 ha), rozsiany wśród wielu regionów winiarskich, używany do produkcji wina wytrawnego.

Wina powstałe z tego szczepu są aromatyczne i lekko pikantne, z pewnością lżejsze od furminta, szybciej też dojrzewają. Warianty wytrawne i półwytrawne produkuje się na wszystkich poziomach jakościowych, najlepsze butelki są eleganckie, subtelne, o kremowej konsystencji i wyczuwalnej szczypcie przypraw, pełne, o zapachu kwiatu lipy, czarnego bzu i miodu lipowego. W XXI wieku wzrosła liczba udanych późnych zbiorów, co poskutkowało we wzroście popularności słodkich win Aszú.

Food pairing

Hárslevelü to wszechstronna odmiana, wytrawna wersja świetnie skomponuje się z gulaszem paprykowym, kuchnią mięsną i tłustą, popularną na Węgrzech. Drób, wieprzowina i cielęcina to dobry wybór, nieco bogatsze sosy również będą współgrać z napitkiem. Wino należy podawać w temperaturze około 8-10°C. Słodka wersja idealnie sparuje z sałatkami owocowymi i bogatszymi ciastami, na przykład miodowymi, w tym przypadku trunek podajemy nieco bardziej schłodzony, między 6-8°C.